wall-e

6 dalda oscar adaylığı bulunan (orijinal senaryo, animasyon*, ses miksajı*, ses kurgusu*, en iyi şarkı ve soundtrack dallarında) wall-e'nin dvd versiyonu ülkemizde yayınlandı. iki diskli "özel versiyon" gerçekten de şahane hazırlanmış. isminin "vol-i" olması gözüme batsa da sekiz üzerinden sekiz veriyorum! 

 yapımcısı jim morris'in dediğine bakılırsa wall-e'de yaklaşık 1500 çekim var. eğer tek bir yetenekli sanatçı wall-e'deki tüm çekimleri yalnız başına yapmaya kalksa bu 442 yılını alırmış! biraz saçma ama etkileyici bu bilgi film üzerine ne kadar çok çalışıldığını ispatlamak için veriliyor olasılıkla... 

 genellikle filmleri izler geçeriz, aklımızda bazı diyaloglar ya da konu ya da görsel şeyler kalır. yamulmuyor ve uydurmuyorsam, jim morrison'un sinema ile ilgili "bir kare bir öncekini öldürür" gibi bir lafı vardı. gerçekten de aslında bir illüzyon hepsi. animasyonlar söz konusu olduğunda daha da belli olan bir gerçek var: ard arda gelen resimlerin / fotoğrafların üzerine eklenen ses kayıtlarından ibaret sinema. genellikle görüntüler akılda kalıyor ama "ses" de göz ardı edilmemesi gereken bir şey. işte bu yüzden gerçekten "film izlemek" isteyenler "seslendirme" denilen şeyden hiç hoşlanmıyorlar; "kendi dilime çevrilmiş halini izlemek varken alt yazı kovalamaya ne gerek var?" diyen insanları kıçımsıyorlar. ben de öyle yapıyorum doğrusu. 

filmin ilk diskinde, "animasyon ses tasarımı: ses ile bir dünya yaratmak" isimli bölümü, evet neredeyse ağzım açık bir halde izledim. star wars ve indiana jones dahil olmak üzere bir sürü filmin ses tasarımcısı ben burtt ile (ve eski disney çizgi filmlerinin ses tasarımcısılarıyla) yapılan söyleşiler, efekt ve karakter seslendirmesi için yaptıkları aletler, kullandıkları teknikler inanılmaz. robotların ve aslında her şeyin seslerini çok sevmiştim ama üzerine düşünmemiştim filmi izlerken. düşünsem de, bir tuşa basıyorlardır al sana lazer sesi, al sana rüzgar sesi, patlama sesi falan diye olurdu bu olasılıkla. kullanılan seslerin kaynağının tamamen mekanik şeyler (çok garip şeyler!) olduğunu ve mikrofonla kaydedilip üzerinde çalışıldığını görünce çok şaşırdım doğrusu...

 

yönetmen andrew stanton'un sunum ve açıklamalarıyla izlenmesi gereken çıkarılmış sahneler ve filmi bir kere de yine yönetmenin yorumlarıyla izlemek de çok keyifli. yönetmenin "kayıp balık nemo" ile oscar ödülü aldığı yıl, nemo'nun "oscar rakibi" olan bir fransız şaheseri les triplettes de belleville isimli "diyaloğu yok denecek kadar az" çizgi film ile wall-e arasında bir bağlantı var: andrew stanton bu filmi çok sevmiş ve belli ki oldukça da etkilenmiş. wall-e'nin başlangıcında, bin dokuz yüz otuzların bir müziğini kullanmak istemiş; binlerce yıl sonrasını anlatan bir hikayeye çok farklı zamanlardan bir müzik eklemekle hoş bir karşıtlık yaratmak istiyormuş** ama "belleville üçüzleri" ile çok benzeşir diye düşündüğünden vaz geçmiş. bunun gibi, bir dolu ilginç ve keyifli şey anlatıyor yönetmen film boyunca.

 yine ilk diskte, ses ve alt yazıları ayarlama kısmında, "ev sinemanızı zenginleştirin" başlıklı uygulamadan sonra bir kez daha "işin içinde pixar olunca her türlü detay ve kalite ile karşılaşıyorsun" diye düşündüm. 

   

  presto ve "burn-e" kısa animasyonlarının da bulunduğu ekstralarda "ilk bakış" bölümündeki fragmanlar arasında, pixar'ın bir sonraki filmi up'ın fargmanı da bulunuyor. 

 ikinci disk, "ikinci disk de olsun" diye yapılmış bir şey değil. "bir pixar masalı" isimli yaklaşık bir buçuk saatlik belgesel ilk göze çarpan şey. daha önce kısa filmler kolleksiyonunda kısa filmlerin belgeselini sunmuşlardı bu sefer pixar'ın ve dolayısıyla filmlerin belgeselini yayınlıyorlar. 

"insanlar" ve "robotlar" ana başlıkları altında oldukça doyurucu onlarca materyal bulunuyor ikinci diskte. filmin yapım aşamalarıyla ilgili belgeseller oldukça detaylı. filmdeki "deli" şirket-hükümet bnl (buy n large) reklam filmleri de çok hoşuma gitti doğrusu. "wall-e'nin malzemeleri ve hazineleri" isimli yaklaşık beş dakikalık bölüm oldukça komik. daha önce yer verdiğim "elektrikli süpürge" videosu, bu bölümün bir parçası. "hula hoop" denilen naneyle didişmesi favorim (alttaki video) (youtube) (evet) (e yuh hala izleyemiyor musun youtube videolarını?)

 

 her özelliğiyle türkçe uyumlu (film ve çocuklara yönelik oyun bölümleri seslendirilmiş, kalan her şey türkçe alt yazılı) muhteşem bir dvd hazırlamışlar. film zaten muhteşem ve kesinlikle bu dvd ile epeyce uzun süreli keyifli bir zaman geçireceksin.

yazının bu noktasına geldiğimde karar değiştirdim: dokuz üzerinden dokuz veriyorum!

posterler

 

*üç oscar alacak gibi geliyor bana. 

**aklıma "bioshock" ve "fallout 3" isimli bilgisayar oyunları geliyor...