geriye dönüş yok

aşağıdaki alıntı, bilim ve teknik dergisinin geçen ay (ocak) yayınlanan 494. sayısından, "zamanda yolculuk" başlıklı yazıdan. sırf konuya uygun olsun diye beklemiş değilim; bu gün aldım dergiyi. hediye olarak verilen, ekim 1967 tarihli, bilim ve teknik dergisinin ilk sayısının tıpkı basımı da (arka kapaktaki etibank reklamı bile ihmal edilmemiş) sanki yazıya gönderme yapar gibi! tesadüf sanırım...
özellikle "geçmiş zamana yolculuk" konusunda, sadece yazar çizer takımının değil, bilim insanlarının da çalıştığı ama daha çok fizik kuramlarının tartışıldığı söyleniyor yazıda. işte, olanaklıdır diyenler ve olanaksızdır diyenler ve "çünkü"ler... ben tamamen yetersiz fizik bilgimle (tamamen: sıfır!) pek olanaklı görmüyorum "geçmişe yolculuk" yapabilmeyi... o yüzden zaten aşağıdaki bölüm hoşuma gitti.

zamanda yolculuk düşüncesi, beraberinde getirdiği bir dizi paradoksla da baş etmeyi gerektiriyor. çok bilinen bir örnekle başlamak gerekirse, büyük baba paradoksunu ele alabiliriz. bir zaman makinesine atlayıp geçmişe, atalarınızdan birini öldürmeye gittiğinizi varsayın. bu durum, sizin dünyaya gelmenize yol açacak olayları engellemek anlamına gelecektir. eğer büyükbabanız ölürse, anneniz ya da babanız doğamayacak, dolayısıyla geçmişe gidip onların babasını öldüren birisi de hiç dünyaya gelemeyecektir.
başka bir paradoks da şöyle: birisinin size şimdiye kadar duyduğunuz en iyi fıkrayı anlattığını düşünün. sizin de yine bir zaman makinesine binip bir hafta geriye, bir partiye gittiğinizi ve bu fıkrayı partidekilere anlattığınızı varsayın. bu şekilde fıkranın ağızdan ağıza yayıldığını ve tam da bir hafta sonra size ulaştığını düşünün. dilerseniz döngüyü baştan alabilirsiniz... ancak şu soruya yanıt vermek güç olacaktır: bu fıkra nereden geliyor?
bu paradoksların temelinde, nedensellik ilkesinin ihlal edilmesi yatıyor. sonucun, her zaman nedeni izlediğini dile getiren temel bir ilke bu... zaman makineleri, yalnızca kuramsal düzlemdeyken bile bu ilkeyi ihlal ettikleri için birçok fizikçinin adeta kabusudur...

12 maymun ve geleceğe dönüş filmleri aklıma geldi doğal olarak. ayrıca ilk paradoksta, zaman makinesine atlayıp geçmişe giden ve büyükbabasını öldüren adamla ilgili komik bir durum: eğer kendisi ortadan kaybolmuyorsa büyükannesi kaltağın biri demektir!

"geçmişe yolculuğun olanaksızlığının en büyük ispatı, gelecekten kimsenin gelmemiş olmasıdır" diye de düşünebilir insan? ama tanımlanamayan gök cisimleri (u.f.o.) ve bazı ülkelerin teknolojide "zıplama yapar gibi gelişmesi" konularında üretilen garip teoriler de var: "onlar gelecekten gelenlerin işleri"

kesinlikle çok isterdim geçmişe gitmeyi. herkes kadar belki de?