en bilmem ne listelerinde en sinir bozan "n" şey

küçükken, dikkat çekici bir liste hazırlamanın 10 sırrı başlığıyla, liste hazırlayan her insan kişisinin başvurması gereken önemli(!) bir kaynak hazırlamıştım. şimdi de, yayınlanmış bir listede en sinir bozan şeyler hakkında bıtbıt'layıp, "neler yapmamak gerekir?" sorusuna muhtemelen muhteşem cevaplar bulacağım...  

"yahu ölmeden önce bir kendime çeki düzen vereyim, şöyle belli başlı filmleri (müzikleri, kitapları, resimleri, şunları bunları) elden geçireyim de öyle öleyim" desem, biri de (örneğin yahoo) bedene kavuşup karşıma çıksa, "işteee! ölmeden önce izlemen gereken yüz film listesi hazırladım sana!" dese ve hemen birkaç satır yukarıda, "yahoo" yazan yere tıkladığında açılacak olan sayfadaki listeyi elime tutuştursa, aman efendim bir internet deviymiş falan demeyip, "defol git görüş açımdan dingil!" diye kovarım onu yanımdan. benim sinirimi bozan şey, bir çok listede karşıma çıkıyor: "saygı duruşunda bulunma" (ya da kendi engin bilgisini gösterme?) derdine insanlar, bir milyar yıllık yapımları ya da tek özelliği, bir ilke imza atmak olan şeyleri listelerine tıkıştırıyorlar. yetmiyor, ya en tepeye ya da ilk üçe yerleştiriyorlar. yahu, bak, öleceğim ben, neden bana "toy story" izlettiriyorsun? wall-e varken, nemo varken kim ne yapsın toy story'i? tamam, ilk uzun metrajlı bilgisayar destekli animasyon filmi falan diyeceksin, evet güzel film, hatta ben, pixar 45 dakika boyunca zıplayan jölemsi bir top animasyonu yapsa, onu bile izlerim, vardır bir bildikleri diye, ama senin bu yaptığın ne? hem sen bana gider ayak bir david fincher bir coen kardeşler filmi önermeyeceksen ben ne anladım senin kılavuzluğundan? 

al bak şu listeye; sanki tüm güzel filmler 70'lerden önce çekilmiş; time'a göre de öyle... yine time'ın tüm zamanların 100 müzik albümü listesi; 2000'li yıllara bile elvis sıkıştırmayı başarmışlar! yine tüm olan biten altmışlarda yetmişlerde olmuş; üstelik pink floyd'suz! e ben ne yapacağım o listeyi? 

 "ne yapacağım o listeyi?" konusu önemli çünkü ben listelere, hele bir de "ölmeden önce...", "alzaymıra kapılmadan..." falan filan gibi, iddialı olanlara, bir şey öğrenebilmek için, "evet yahu, bak bunu bilmiyordum" deyip, biraz olsun vitamin almak için yaklaşıyorum. tüm zamanların en çok satış yapmış müzik albümleri listesi beni ilgilendirmiyor, tamamen bilimsel, istatistiki veriler yani... gezegende en çok satan kitaplar listesini ne yapayım ki? durduk yere, (kem-ken'e saygılarla) eşdinsel mi olacağım? uzmanların (eleştirmenlerin ya da eleştirmen gruplarının ya da eleştirmen havasına bürünenlerin) listeleri de pek çekici gelmiyor; belli ki saygı duruşu yapmak ile bilgi göstermek arasındaki çekişme sonucu "saygıda kusur edilmeyecek" ama çok daha önemli (güzel, etkileyici, şahane) eserin hakkını gasp eden şeyleri listelerine eklemek zorunda hissediyorlar kendilerini. galiba en işe yarar listeler, çemberi olabildiğince daraltmayı başarabilmiş olanlar. yoksa tüm zamanlarla güreşeceksen, emin ol çok şey üretildi ve her zaman, yaptığın liste eksik kalacak. şöyle listeler olabilir örneğin: "en fazla patlama sahnesi olan 100 film" ya da, "finali çok şaşırtıcı, ters köşeye yatırıyor abi diyebileceğin 50 film" (ki bu listeden uzak durmak gerektiği de açıktır) "hayvanların konuştuğu 25 film" (animasyonlar hariç), "ayak masajının soruna neden olduğu 10 film"... gayet rahatlıkla görülüyor ki, çemberi ne kadar daraltırsan film listen de o kadar kısalıyor, senin hakkında "dangalak bu" lafını sarf etmek zorlaşıyor ve hiç şüphesiz bir derde derman olabilme şansı yükseliyor. çok somut görebilmek mümkün: tüm zamanların yenilik getirmiş 10 video oyunu listesine tetris'i almazsan ayıp edersin ama "insanlık tarihinin en iyi 10 video oyunu" listesinde, hele bir de birinci olarak tetris'i gösterirsen, işte o zaman da ayıp edersin... 

  not: "ayak masajının soruna neden olduğu 10 film" listesinin, kalan dokuz filmi hakkında hiç fikrim yok...